Geschiedenis van de stad Vreden

Bodemvondsten wijzen op jagers- en verzamelaarsgroepen aan de rand van het Zwillbrocker Venn gedurende de Oude Steentijd (Paleolithicum, tot 8000 v. Chr.)

Keramiek vondsten wijzen op een nederzetting in Vreden-Ammeloe uit de middensteentijd (Mesolithicum, 8000- 4000 v. Chr.)

Volgens pollenonderzoek moet met het opzetten van permanente nederzettingen rekening gehouden worden.

Opgravingen aan de Stadlohner Straße leggen nederzettingen van de latere en middelste voorromeinse IJzertijd (700 - 0 v. Chr.) bloot.

Opgravingen aan de Stadlohner Straße wijzen op een boederij uit de eerste eeuw n. Chr.

Dezelfde opgravingen wijzen op een Saksische nederzetting in Großemast aan de oever van de Berkel. Opname van Saksen in het Frankische Rijk van Karel de Grote en daarmee begin van de historische overlevering.

De Saksen behoorden tot de laatste Germaanse stammen, die werden gekerstend. Het katholieke geloof was vanuit Rome in Ierland terecht gekomen en van hieruit trokken de eerste missionarissen via Engeland naar noord Europa - Bonifatius en Willibrord zijn belangrijke figuren in dit deel van Europa. Het katholieke geloof werd met het zwaard naar de Saksen gebracht door de Franken. In 763 verslaat Karel de Grote de Saksen en laat 4500 vooraanstaande Saksen om het leven brengen. Uiteindelijk onderwerpen de Saksische aanvoerders Alboin en Windukind zich en laten zich dopen. Karel de Grote wordt in het jaar 800 door Paus Leo III tot keizer van het Heilige Roomse Rijk gekroonden regeert zijn rijk vanuit Aken.

De Xantener Annalen noemen als een van de belangrijke gebeurtenissen van het jaar 839 het overbrengen van de relikwieën van de heilige Felicissimus en Agapitus en van de heilige Felicitas naar Vreden. Klaarblijkelijk is dit de afsluiting van de stichting van het kapittel Vreden door een graaf Walbert, die hier zijn begraafplaats heeft en gerelateerd is aan de familie van Windukind.

Tweede vermelding van Vreden, als hier de vermoorde Graaf Wichmann bij zijn voorvaderen bijgezet wordt. Deze Billungse graaf heeft na de dood van keizer Otto III in Italië de rijksinsignes weer naar Duitsland gebracht.

De nieuw gekozen koning Konrad II wordt op zijn koninklijke rondreis door de abdissen Adelheid van Vreden en Sophia van Essen, dochters van keizer Otto II en zusters van de overleden keizer Otto III in "Frethenna praeclara" (in het broemde Vreden) hartelijk ontvangen.

Oprichting van de nu nog bestaande laat-teutoonse hallencrypte van de kapittelkerk.

Oprichting van de huidige kapittelkerk onder aartsbisschop Leimar van Bremen, die door keizer Hendrik IV in 1085 aan het klooster Vreden geschonken is.

Op de plaats van de huidige Georg-kerk ontstaat een laat-romaanse vierde kerk. Hiervan is het laat-romaanse portaal behouden. Deze bevindt zich sinds 1950 aan de huidige kapittelkerk.

De aartsbisschop van Keulen en de bisschop van Münster verplichten zich om Vreden als stad uit te bouwen en te versterken. Het stadszegel met de apostels Petrus (voor Keulen) en Paulus (voor Münster), alsmede het Keulse kruis en de balk van Münster herinneren daar aan.

In een vete tussen Münster en Gelre vernietigt Reinoud van Gelre het Münster-deel van de stad Vreden, dat niet meer opgebouwd wordt, tegenwoordig Altstadt.

De Vredense Abdis Adelheid van Bentheim staat de boerengemeenschap Ammeloe de bouw van een kapel toe, waar omheen zich het dorp Ammeloe, de "Ammelske Kring, vormt.

Om Vreden wordt een landweer opgeworpen, dat grote delen van het kerspel omvat.

Versterking van de stad Vreden door de bouw van een stadsmuur en het opwerpen van een "Butenwall" en de aanleg van de singelgracht als buitenste stadsgracht.

De bisschop van Münster sticht in het noorden van de stad een burcht.

Meervoudige belegering en inname van Vreden in het kader van de Münsterse bisdomstwisten.

Vreden wordt onder Coesfeld als Hanzestad lid van de Hanze.

Het vicariaat van de Heilige Geest wordt opgericht. Deze is verbonden met de in het jaar daarvoor opgerichte "Gasthaus zum Heiligen Geist", het armenhuis van de stad.

De Vredense meestersmid Gerhard Bulsink maakt, wellicht in opdracht van het weversgilde, voor de Georg-kerk de prachtige Maria-kroonluchter. Deze bevindt zich tegenwoordig in de kapittelkerk.

Het driebeukige langschip van de laat-gotische hallenkerk, die op de plaats van de laat-romaanse kerk is gebouwd, wordt ingewijd. De inwijding van het koor had reeds eerder plaats gevonden. Deze kerk wordt in 1945 verwoest en vervangen door de huidige Georg-kerk.

Uit dit jaar stamt de oudste overgebleven rol van het Vredense weversgilde, één van de later vijf gilden.

De Vredense burgerij geeft in Antwerpen opdracht voor het prachtige Vleugelaltaar van de Georg-kerk.

Voor het eerst wordt het Vredense lepra-huis genoemd.

De godsdienstige en politieke verdeeldheid in het begin van de 17e eeuw leidde tot de vorming van verbonden, zoals de Protestantse Unie (1608) en de Katholieke Liga (1609). In de daarop volgende Dertigjarige Oorlog probeerden de Habsburgse - katholieke - keizers tevergeefs hun macht te herstellen. Grote delen van Duitsland werden in de oorlog verwoest, de bevolking werd vrijwel gehalveerd door oorlog, honger en ziekte. Tot 1648 lijden de stad en vooral de boeren gemeenschappen onder de gevolgen van de 80-jarige oorlog in Nederland (1568-1648), resp. de 30-jarige oorlog in Duitsland (1616-1648).

Spaanse troepen slaan, net zoals in de andere steden van het Münsterland, in de winter 1598/99 ook in Vreden hun winterkwartier op. De Müürhahn-bronnen herinneren aan die spaanse bezetting.

Vreden neemt samen met Ahlen, Beckum, Bocholt, Borken, Haltern, Münster, Telgte en Werne deel aan de laatste Westfaalse Stedenbond ter handhaving van de oude rechten.

De abdis Agnes van Limburg-Stirum schenkt de kloosterkerk het prachtige Hongerdoek, dat zich tegenwoordig achter in de kapittelkerk bevindt.

Keizerlijke troepen nemen met geweld de stad Vreden in, dat een bezetting door de Katholieke Liga afgewezen had. Vorst-bisschoppelijke commissarissen trekken in een strafgerecht de stad diverse privileges in.

De Vredense boerengemeenschappen zijn marsgebied van een spaanse ontzettingsmacht van het door Staatse troepen belegerde Groenlo.

Met de Recessus Restitutorius krijgt Vreden zijn privileges in verminderde vorm terug. De raadsverkiezingen en vele andere zaken benodigen vanaf nu de vorst-bisschoppelijke goedkeuring (Absolutisme).

Hessische troepen bezetten met een korte onderbreking tot 1650 Vreden. De verdedigingswerken worden versterkt.

Stichting van het Franciscaanse Observantenklooster, dat in 1648 tot een zelfstandig Convent opgewaardeerd wordt.

Uit Oldenzaal in de Nederlanden verdreven clarissen krijgen van vorst-bisschop Christoph Bernhard het vestigingsrecht in Vreden. Tegenover het Observantenklooster stichten ze hun klooster met een kapel. Kerstmis 1651 viert Pater Georg Philippi van het Bocholtse Minoritenklooster voor de in het nauw gebrachte Nederlandse katholieken onder de vrije hemel de nachtmis. Het is het geboorteuur van het klooster en de kerk van Zwillbrock, dat in 1670 een zelfstandig Convent met een Guardian aan de leiding wordt. Tot aan de versoepeling van de antikatholieke wetgeving en de herinvoering van de katholieke eredienst in de Nederlanden aan het einde van de 17e eeuw verzorgen de Zwillbrockse Minoriten vele parochies in het Nederlandse grensgebied, dat toen nog tot het bisdom Münster behoorde (zie ook de geschiedenisvan Zwillbrock ). Tot aan het begin van de 19e eeuw blijven de oude grenzen van het bisdom bestaan. Door een pauselijke brief, de Salute Animarum, van 1821 worden de grenzen van het bisdom aangepast aan de politieke grenzen.

Met het gereedkomen van de Vredense Berkelsluis is de scheepvaart ook boven Vreden mogelijk, nadat het eerste Berkelschip uit Nederland in 1646 de Langebrücke in de boerengemeenschap Crosewick bereikt had. Na 20 jaar vervallen de sluizen, waarmee voor 100 jaar de Berkelscheepvaart stilligt.

Stichting van het Gymnasium Georgianum door de Franciscaanse Observanten. Sinds het midden van de 18e eeuw is het gymnasium voorzien van een scholastisch - filosofische leergang. Nadat het gymnasium in 1815 tot een Progymnasium gedegradeerd wordt, is het sinds 1965 ween een volledig gymnasium.

Oprichting van de kapel Mariabron in de Vredense boerengemeenschap Kleinemast door de Kanunnik Johann Bernhard Abbing.

Oprichting van een Barok herenhuis (tegenwoordig stadhuis van de stad Vreden) op de plaats van de vervallen vorst - bisschoppelijke burcht.

Vorst-bisschop Franz Arnold legt de eerste steen voor de nieuwbouw van de kloosterkerk van Zwillbrock.

De Westfaalse geleerde en geschiedkundige Jodocus Hermann Nünning is scholaster van het kapittel Vreden.

In het huidige kerkdorp Lünten wordt een eerste kapel gebouwd. Op de plek bevindt zich nu het oorlogsmonument.

De sinds vele eeuwen onveranderde grens tussen het vorst-bisdom Münster en het hertogdom Gelre wordt overeenkomstig de Burlose Conventie van 29 oktober 1765 met grensstenen gemarkeerd. Hiervan zijn er tegenwoordig nog vele terug te vinden.

Hernieuwde bouw van de Berkelsluis om de Vredense watermolen te ontwijken, om de weer opgeleefde Berkelscheepvaart ook op de Oberberkel uit te oefenen.

Vreden wordt door de Franse troepen enkele dagen bezet en geplunderd. Na hun terugtrekking wordt door de burgerij het hiernaar genoemde "Franzosenbild" opgericht.

Vreden komt na opheffing van het vorst-bisdom Münster bij de uit de oude ambten Ahaus en Bocholt gevormde vorstendom Salm.

Het kapittel Vreden en de drie kloosters (Franciscaanse Observanten en Clarissen in de stad evenals de Franciscaanse Minoriten in Zwillbrock) kunnen met beperkingen blijven bestaan.

De Joodse gemeenschap in Vreden sticht een synagoge.

Vreden behoort conform het Franse senaatsbesluit van 13 december 1810 samen met het vorstendom Salm tot het keizerrijk Frankrijk. Administratief telt Vreden tot kanton Ahaus, deze tot Arrondissement Steinfurt, dat weer onderdeel van het departement Lippe is met hoofdstad Münster. Gevolg hiervan is de definitieve opheffing van de kloosters en de gilden, emancipatie van de joden, invoering van het metrische stelsel en de Franse munteenheid. Een verwoestende brand vernietigd in augustus het grootste deel van de stad.

Na de nederlaag van Napoleon bezetten in de herfst Pruisische troepen het Münsterland en daarmee ook Vreden.

Overeenkomstig de besluiten van het Weense Congres behoort Vreden tot het koninkrijk Pruisen. De provincie Westfalen, het regeringsdistrict Münster en Kreis Ahaus worden gevormd.

Oprichting van de Vredense leerfabriek. Dit was tot 1983 de oudste industrie van de stad.

In de eerste fases van de industriële revolutie worden de weefgetouwen die thuis veel gebruikt worden, vaak om inkomsten aan te vullen, nutteloos doordat Engelse stoffen voor veel lagere prijzen op de markt komen. Vooral de thuiswerkers in Westfalen en Osnabrück worden hierdoor getroffen. Als gevolg hiervan verlaten vele boeren uit deze regio hun land gedurende de 30-er en 40-er jaren van de 19e eeuw. Deze tendens wordt nog versterkt doordat in regio's als noord-west Duitsland de eerstgeborene voorrang heeft bij de vererving van bezittingen, waardoor later geborenen soms nauwelijks een bestaan op konden bouwen.

Hoogtepunt van de Berkelscheepvaart. 737 geladen schepen en 385 houtvlotten verlaten Vreden in de richting van Nederland.

Stichting van de Vredener Sparkasse. Dit is de oudste in de huidige Kreis Borken en de twee na oudste van het Münsterland.

Oprichting van het ziekenhuis Vreden in het voormalige abdijgebouw. Dit is het eerste ziekenhuis in het toenmalige Kreis Ahaus.

Opnieuw vernietigd een verwoestende en catastrofale brand een groot deel van de stad en wordt deze teruggeworpen in zijn wetenschappelijke ontwikkeling.

Eerste steenlegging voor de bouw van de evangelische kerk. Op deze plek wordt in 1975 het nieuwe gebouw van de evangelische gemeente ingewijd.

Oprichting van de fabriek voor goudwaren van de gebroeders Niessing. Deze bestaat nog steeds en is naast de vervaardiging van sieraden de grootste trouwringenfabriek van Europa.

Oprichting van de spinnerij - weverij Huesker in Vreden.

Staken van de Berkel scheepvaart.

Rond de kapel van Lünten zijn verschillende huizen gebouwd.

De oude abdijmolen wordt omgezet in een electriciteitscentrale om licht- en sterkstroom op te wekken.

Met de opening van de Westfaalse Noordspoorweg krijgt Vreden een aanluiting op het spoorwegnet.

De kapel in Lünten wordt afgebroken en er wordt een nieuwe kerk gebouwd. Hierna ontwikkelt Lünten zich geleidelijk tot een dorp.

Bij de Reichstag verkiezingen in maart krijgt de NSDAP en de stad Vreden 18,8 % en in de gemeente Ammeloe 13,1 % van de geldige stemmen.

Bisschop Clemens August van Galen houdt in Vreden op 17 november één van zijn beroemde preken tegen het nationaal-socialistische wereldbeeld.

Verwoesting van de joodse synagoge.

Vanaf januari worden legereenheden ter voorbereiding op de inval in Nederland in Vreden ingekwartiert.

21 Maart: bombardementen verwoesten 40% van de binnenstad. Meer dan 200 doden zijn te beklagen.
31 Maart: intocht van Britse troepen in Vreden.

Vreden viert het 700-jarige stadsjubileum, als het ware als teken dat de stad weer uit de puinhopen opstaat.

Als de kerk in Lünten te klein wordt, wordt deze met twee zijbeuken uitgebreid. Door de voortdurende uitbreiding ontwikkelt Lünten zich steeds meer. Momenteel heeft Lünten 1250 inwoners.

Uitbouw van het stedelijk progymnasium tot een Gymnasium Georgianum.

In het kader van de gemeentelijke herindeling in NRW worden de stad Vreden en de gemeente Ammeloe tot een nieuwe stad Vreden samengevoegd.

Opmerkelijke diversificatie van de industrie in Vreden. Zowel onderdelen van de medische industrie als staal-, machinen- en voertuigbouw leveren de meeste arbeidsplaatsen op.

De nieuwbouw van het Hamaland museum wordt geopend.

Studenten van de Folkwangschule Essen maken gedurende een kunstenaarssymposium in Vreden zeven beelden, die aansluitend in de stad opgesteld worden.

Oprichting van de Rozenkrans kruisweg aan de Ellewicker Diek, die op een bijna 300-jarige traditie terug te voeren is. De beelden worden gemakt door pottenbakster Miriam Cappel.

De kerkgemeente en de stad vieren dat 1150 jaar geleden Vreden het eerst genoemd is. Aan dit feestjaar herinneren de Kreuzgarten tussen kloosterkerk en stadsgracht, waarvan de kruisweg beelden gemaakt zijn door de kunstenaar Josef Baron.
Op 11 augustus bezoekt minister-president Johannes Rau destad.

Partnerschap met Elsterwerda in Brandeburg.

De grenscontroles vervallen vanaf 1 januari. De drie grenskantoren in Gaxel, Zwillbrock en Oldenkott zijn niet meer bezet.

Opening van het Heimathaus in Vreden-Ammeloe.

De nieuwe Realschule begint aan het begin van het schooljaar 1998/99 met lessen en krijgt in 2001 de naam Hoimar-von-Ditfurth Realschule.